8 Cách Giữ Cho Thận Luôn Khỏe Mạnh Và Ngăn Ngừa Suy Thận

Duy trì lối sống năng động và chế độ ăn uống dinh dưỡng có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề về thận. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ gây tổn thương hoặc bệnh thận. Thận là những cơ quan có kích thước bằng nắm tay, nằm dưới lồng ngực và ở hai bên cột sống. Chúng thực hiện nhiều chức năng quan trọng.

Quan trọng nhất, thận lọc các chất thải, lượng nước dư thừa và các tạp chất khác ra khỏi máu. Các chất thải này sau đó được lưu trữ trong bàng quang và đào thải ra ngoài qua đường tiểu.

Ngoài ra, thận còn điều hòa nồng độ pH, muối và kali trong cơ thể. Chúng cũng sản xuất hormone giúp điều chỉnh huyết áp và kiểm soát việc sản xuất hồng cầu.

Thận cũng chịu trách nhiệm kích hoạt một dạng vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi để xây dựng xương và điều chỉnh chức năng cơ bắp.

Việc duy trì sức khỏe thận rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và thể trạng nói chung. Khi thận khỏe mạnh, cơ thể sẽ lọc và loại bỏ chất thải hiệu quả, đồng thời sản xuất hormone giúp cơ thể hoạt động bình thường.

Dưới đây là một số mẹo giúp bạn giữ cho thận luôn khỏe mạnh.

1. Giữ lối sống năng động và thể chất

Tập thể dục thường xuyên không chỉ tốt cho vóc dáng mà còn có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính. Tập thể dục cũng giúp giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch – cả hai yếu tố này đều quan trọng trong việc ngăn ngừa tổn thương thận.

Bạn không cần phải chạy marathon để tận hưởng lợi ích của việc tập luyện. Đi bộ, chạy bộ, đạp xe, thậm chí là khiêu vũ đều rất tốt cho sức khỏe. Hãy tìm một hoạt động khiến bạn cảm thấy thích thú – bạn sẽ dễ duy trì hơn và đạt kết quả tốt hơn.

2. Kiểm soát lượng đường trong máu

Người bị tiểu đường hoặc có tình trạng làm tăng lượng đường trong máu có thể bị tổn thương thận. Khi các tế bào trong cơ thể không thể sử dụng glucose (đường) trong máu, thận phải làm việc vất vả hơn để lọc máu. Sau nhiều năm hoạt động quá mức, điều này có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng.

Tuy nhiên, nếu bạn có thể kiểm soát được lượng đường trong máu, nguy cơ tổn thương thận sẽ giảm đi. Ngoài ra, nếu phát hiện sớm tổn thương, bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp nhằm giảm thiểu hoặc ngăn chặn tổn thương thêm.

3. Theo dõi huyết áp

Huyết áp cao có thể gây tổn thương thận. Nếu huyết áp cao đi kèm với các vấn đề sức khỏe khác như tiểu đường, bệnh tim hoặc mỡ máu cao, ảnh hưởng đến cơ thể sẽ càng nghiêm trọng.

Chỉ số huyết áp khỏe mạnh là 120/80. Tiền tăng huyết áp là từ mức này đến 139/89. Những thay đổi về lối sống và chế độ ăn uống có thể giúp hạ huyết áp ở giai đoạn này.

Nếu huyết áp của bạn thường xuyên trên 140/90, bạn có thể đã bị cao huyết áp. Bạn nên trao đổi với bác sĩ về việc theo dõi huyết áp thường xuyên, thay đổi lối sống và có thể cần dùng thuốc.

4. Kiểm soát cân nặng và ăn uống cân bằng

Người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ cao mắc nhiều tình trạng sức khỏe có thể gây tổn thương thận, bao gồm tiểu đường, bệnh tim và bệnh thận.

Chế độ ăn uống cân bằng, ít natri, thịt chế biến sẵn và các loại thực phẩm có hại cho thận có thể giúp giảm nguy cơ tổn thương thận. Hãy tập trung vào các nguyên liệu tươi, tự nhiên, ít natri như súp lơ, việt quất, cá, ngũ cốc nguyên hạt…

5. Uống nhiều nước

Lời khuyên “uống tám ly nước mỗi ngày” không phải là một quy tắc khoa học chính xác, nhưng là mục tiêu tốt vì nó giúp bạn giữ cơ thể luôn đủ nước. Việc uống nước đều đặn, thường xuyên có lợi cho thận.

Nước giúp làm sạch natri và độc tố khỏi thận, đồng thời làm giảm nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính.

Hãy uống ít nhất từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày. Lượng nước cụ thể tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và lối sống của bạn. Các yếu tố như khí hậu, vận động, giới tính, sức khỏe tổng thể và việc bạn đang mang thai hoặc cho con bú đều ảnh hưởng đến nhu cầu nước.

Người từng bị sỏi thận nên uống nhiều nước hơn để giúp ngăn ngừa sỏi hình thành trở lại trong tương lai.

6. Không hút thuốc

Hút thuốc làm tổn thương các mạch máu trong cơ thể, khiến lưu thông máu đến các cơ quan – bao gồm cả thận – bị chậm lại.

Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư thận. Nếu bạn hút thuốc và quyết định bỏ, nguy cơ sẽ giảm theo thời gian. Tuy nhiên, sẽ mất nhiều năm để nguy cơ giảm xuống ngang bằng với người chưa từng hút thuốc.

7. Chú ý đến lượng thuốc không kê đơn bạn đang sử dụng

Nếu bạn thường xuyên dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn, bạn có thể đang gây tổn thương cho thận. Các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và naproxen có thể gây hại cho thận nếu sử dụng thường xuyên để điều trị đau mạn tính, đau đầu hoặc viêm khớp.

Theo Tổ chức Thận Quốc gia, các loại thuốc này không nên dùng quá 10 ngày để giảm đau, hoặc quá 3 ngày để hạ sốt. Việc thường xuyên dùng hơn 8 viên aspirin mỗi ngày có thể làm giảm chức năng thận tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Những người không có vấn đề về thận và chỉ dùng thuốc thỉnh thoảng thường không đáng lo. Tuy nhiên, nếu bạn dùng thuốc này hàng ngày, có thể bạn đang gây hại cho thận. Hãy trao đổi với bác sĩ để tìm các lựa chọn an toàn hơn nếu bạn cần điều trị đau lâu dài.

8. Kiểm tra chức năng thận nếu bạn có nguy cơ cao

Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao bị tổn thương hoặc mắc bệnh thận, hãy thực hiện kiểm tra chức năng thận định kỳ. Những người sau đây có thể được lợi từ việc tầm soát thường xuyên:

• Người trên 60 tuổi

• Người sinh thiếu cân

• Người mắc bệnh tim mạch hoặc có người thân mắc bệnh tim mạch

• Người bị cao huyết áp hoặc có tiền sử gia đình bị cao huyết áp

• Người béo phì

• Người nghi ngờ mình có vấn đề về thận

Kiểm tra chức năng thận định kỳ là cách hiệu quả để theo dõi sức khỏe thận và phát hiện sớm những thay đổi có thể xảy ra. Việc phát hiện sớm tổn thương có thể giúp làm chậm hoặc ngăn chặn tổn thương tiến triển.

Các loại bệnh thận

Bệnh thận mạn tính

Dạng bệnh thận phổ biến nhất là bệnh thận mạn tính. Nguyên nhân chính gây ra bệnh là huyết áp cao.

Thận liên tục lọc máu – mỗi phút khoảng nửa cốc máu – để loại bỏ độc tố, chất thải và nước dư thừa.

Huyết áp cao gây áp lực lên các tiểu cầu thận (glomeruli), là đơn vị chức năng chính trong thận. Qua thời gian, áp lực cao làm hỏng bộ lọc của thận và suy giảm chức năng.

Cuối cùng, chức năng thận sẽ suy giảm đến mức không thể hoạt động bình thường, và bạn sẽ cần lọc máu (chạy thận).

Lọc máu giúp lọc chất thải và chất lỏng ra khỏi máu. Tùy vào tình trạng, lọc máu – đặc biệt là lọc màng bụng – có thể hiệu quả lâu dài. Tuổi thọ trung bình của người chạy thận là 5 đến 10 năm, nhưng nhiều người có thể sống 20 đến 30 năm.

Sau đó, bạn có thể cần ghép thận – tùy thuộc vào từng trường hợp.

Bệnh tiểu đường cũng là nguyên nhân hàng đầu khác của bệnh thận mạn tính. Đường huyết không kiểm soát trong thời gian dài sẽ làm tổn thương đơn vị lọc của thận, dẫn đến suy thận.

Sỏi thận

Một vấn đề thận phổ biến khác là sỏi thận. Các khoáng chất và chất khác trong máu có thể kết tinh lại trong thận, tạo thành các hạt rắn – sỏi – thường được đào thải qua nước tiểu.

Việc thải sỏi có thể rất đau đớn nhưng hiếm khi gây biến chứng nghiêm trọng.

Mặc dù nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính do sỏi thận là thấp, sỏi có thể dẫn đến tổn thương thận cấp tính (AKI), đặc biệt khi kèm theo mất nước hoặc nhiễm trùng.

Viêm cầu thận

Là tình trạng viêm của các tiểu cầu thận – những cấu trúc nhỏ thực hiện chức năng lọc máu trong thận. Viêm cầu thận có thể do nhiễm trùng, thuốc, bất thường bẩm sinh hoặc bệnh tự miễn gây ra.

Tình trạng này có thể tự khỏi hoặc cần điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch.

Bệnh thận đa nang

Nang đơn lẻ trong thận là điều phổ biến và thường vô hại. Tuy nhiên, bệnh thận đa nang là tình trạng nghiêm trọng hơn và có tính di truyền.

Bệnh gây ra nhiều nang chứa dịch phát triển bên trong và trên bề mặt thận, làm suy giảm chức năng thận.

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Là nhiễm khuẩn xảy ra ở bất kỳ phần nào trong hệ tiết niệu, phổ biến nhất là bàng quang và niệu đạo. Các nhiễm trùng này thường dễ điều trị và ít gây hậu quả lâu dài.

Tuy nhiên, nếu không được điều trị, nhiễm trùng có thể lan đến thận và gây suy thận.

Bạn có thể làm gì để cải thiện sức khỏe thận

Thận rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể. Chúng đảm nhiệm nhiều chức năng – từ xử lý chất thải đến sản xuất hormone. Vì thế, việc chăm sóc thận nên được ưu tiên hàng đầu.

Duy trì lối sống lành mạnh và năng động là điều tốt nhất bạn có thể làm để giữ cho thận luôn khỏe mạnh.

Nếu bạn mắc bệnh mạn tính làm tăng nguy cơ tổn thương thận hoặc mắc bệnh thận, bạn nên làm việc chặt chẽ với bác sĩ để theo dõi các dấu hiệu suy giảm chức năng thận.

Nguồn: https://www.healthline.com/health/kidney-health