Ginkgo Biloba: 12 Lợi Ích Tiềm Năng, Tác Dụng Phụ Và Cách Dùng An Toàn

Ginkgo biloba, hay còn gọi là “bạch quả”, giàu chất chống oxy hóa và có thể giúp giảm viêm, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, não bộ và mắt. Tuy nhiên, các bằng chứng khoa học hiện tại vẫn còn hạn chế.

Ginkgo biloba, hay cây bạch quả, là loài cây bản địa của Trung Quốc và đã được trồng từ hàng nghìn năm trước với nhiều mục đích khác nhau. Vì là thành viên duy nhất còn tồn tại của một bộ thực vật cổ đại, nên ginkgo đôi khi được mệnh danh là “hóa thạch sống.”

Trong y học cổ truyền Trung Hoa (TCM), lá và hạt của ginkgo thường được sử dụng. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện đại chủ yếu tập trung vào chiết xuất từ lá ginkgo.

Các sản phẩm bổ sung ginkgo được cho là có nhiều công dụng đối với sức khỏe, đặc biệt là về chức năng não bộ và tuần hoàn máu.

Hãy cùng tìm hiểu những lợi ích tiềm năng của ginkgo biloba qua bài viết dưới đây:

1. Chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ

Hàm lượng chất chống oxy hóa cao có thể là lý do đứng sau nhiều lợi ích sức khỏe được cho là của ginkgo.

Ginkgo rất giàu flavonoid và terpenoid – những hợp chất nổi tiếng với khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Chúng giúp trung hòa các gốc tự do – phân tử không ổn định có thể gây tổn hại tế bào.

Tuy nhiên, mức độ lợi ích thực tế từ đặc tính chống oxy hóa của ginkgo vẫn chưa rõ ràng và cần thêm nghiên cứu để xác minh.

2. Hỗ trợ giảm viêm

Viêm là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm bảo vệ và chữa lành tổn thương hoặc chống lại các tác nhân lạ.

Trong phản ứng viêm, hệ miễn dịch huy động nhiều thành phần khác nhau để tiêu diệt “kẻ xâm lược” hoặc phục hồi vùng bị tổn thương.

Một số nghiên cứu đã cho thấy chiết xuất ginkgo có thể làm giảm các chỉ dấu viêm trong tế bào người và động vật, trong nhiều tình trạng bệnh khác nhau.

Dù kết quả ban đầu khá hứa hẹn, nhưng cần có thêm các nghiên cứu quy mô lớn trên người để khẳng định hiệu quả của ginkgo trong điều trị các bệnh phức tạp liên quan đến viêm.

3. Cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ tim mạch

Trong y học cổ truyền, hạt ginkgo từng được dùng để “khai thông các kinh mạch” dẫn năng lượng đến các cơ quan như thận, gan, não và phổi.

Khả năng cải thiện lưu thông máu của ginkgo có thể là nền tảng cho nhiều lợi ích được công nhận ngày nay.

Một nghiên cứu năm 2008 cho thấy ở những người mắc bệnh tim, việc bổ sung ginkgo giúp tăng lưu lượng máu đến nhiều bộ phận trong cơ thể – một phần nhờ vào sự gia tăng 12% nồng độ nitric oxide (hợp chất giúp giãn mạch máu).

Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu rõ ginkgo ảnh hưởng như thế nào đến tuần hoàn máu, tim mạch và sức khỏe não bộ.

4. Giảm triệu chứng rối loạn tâm thần và sa sút trí tuệ

Kết quả nghiên cứu về tác động của ginkgo đối với lo âu, căng thẳng và các triệu chứng Alzheimer hoặc suy giảm nhận thức do tuổi tác vẫn còn chưa thống nhất.

Một số nghiên cứu ghi nhận ginkgo giúp làm chậm tốc độ suy giảm trí tuệ ở người bị sa sút trí tuệ, trong khi một số khác không thấy hiệu quả rõ rệt.

Một phân tích tổng hợp năm 2016 dựa trên 21 nghiên cứu cho thấy, khi kết hợp với thuốc điều trị thông thường, chiết xuất ginkgo có thể cải thiện khả năng sinh hoạt ở người mắc Alzheimer mức độ nhẹ.

Tổng quan, vẫn còn quá sớm để khẳng định chắc chắn vai trò của ginkgo trong điều trị các chứng sa sút trí tuệ, nhưng các nghiên cứu gần đây đang cung cấp những dữ liệu tích cực.

5. Hỗ trợ chức năng não và cải thiện cảm giác hạnh phúc

Một số ý kiến cho rằng ginkgo có thể nâng cao khả năng nhận thức và cải thiện tinh thần.

Một nghiên cứu từ năm 2002 cho thấy, việc bổ sung ginkgo có thể giúp tăng hiệu suất nhận thức và cảm giác hạnh phúc chung.

Tuy nhiên, một đánh giá nghiên cứu năm 2012 lại kết luận rằng ginkgo không mang lại cải thiện rõ ràng về trí nhớ, sự chú ý hay chức năng điều hành.

Vì thế, dù có tiềm năng giúp tăng cường chức năng não bộ, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để đưa ra kết luận chính xác hơn.

6. Giảm lo âu

Một số nghiên cứu trên động vật vào năm 2015 và 2018 cho thấy việc sử dụng ginkgo có thể giúp giảm các triệu chứng lo âu, có thể nhờ vào hàm lượng chất chống oxy hóa cao.

Tuy nhiên, mặc dù có tiềm năng, hiện vẫn còn quá sớm để kết luận chắc chắn về hiệu quả này ở người.

7. Hỗ trợ điều trị trầm cảm

Một nghiên cứu năm 2018 trên 136 người lớn tuổi cho thấy chiết xuất ginkgo biloba có thể cải thiện triệu chứng trầm cảm và làm giảm mức độ S100B – một chỉ dấu cho tổn thương não – khi kết hợp với thuốc chống trầm cảm.

Một nghiên cứu khác năm 2019 cho thấy, ở những người bị trầm cảm sau đột quỵ, việc sử dụng ginkgo cùng với thuốc chống trầm cảm trong 8 tuần giúp giảm đáng kể các triệu chứng so với chỉ dùng thuốc đơn lẻ.

Tuy nhiên, trầm cảm là một tình trạng phức tạp và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cần thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn mối liên hệ giữa ginkgo và sức khỏe tâm thần nói chung.

8. Hỗ trợ thị lực và sức khỏe mắt

Các nghiên cứu về ảnh hưởng của ginkgo đến thị lực còn khá ít.

Một tổng quan năm 2018 cho thấy người bị glôcôm (tăng nhãn áp) dùng ginkgo có tăng lưu lượng máu đến mắt, nhưng điều này không đồng nghĩa với cải thiện thị lực.

Một phân tích năm 2013 dựa trên hai nghiên cứu đánh giá hiệu quả của ginkgo trong việc làm chậm tiến triển thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. Một số người cho biết có cải thiện thị lực, nhưng kết quả không có ý nghĩa thống kê.

Dù vậy, tác động tích cực đến tuần hoàn mắt vẫn là một cơ sở tiềm năng cho các nghiên cứu sâu hơn.

9. Hỗ trợ giảm đau đầu và đau nửa đầu

Hiện chưa có nhiều nghiên cứu về khả năng trị đau đầu của ginkgo. Tuy nhiên, tùy vào nguyên nhân gây đau đầu, ginkgo có thể giúp cải thiện triệu chứng.

Nhờ có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, ginkgo có thể hữu ích trong trường hợp đau đầu do căng thẳng kéo dài.

Ngoài ra, nếu đau đầu do tuần hoàn máu kém hoặc co thắt mạch máu, khả năng giãn mạch của ginkgo có thể giúp giảm đau.

Tuy nhiên, với các cơn đau nửa đầu do giãn mạch quá mức, ginkgo có thể không hiệu quả hoặc thậm chí không phù hợp.

10. Hỗ trợ cải thiện hen suyễn và COPD

Một số nghiên cứu cho thấy ginkgo có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).

Nhờ các hợp chất chống viêm, ginkgo giúp giảm tình trạng viêm trong đường thở và có thể cải thiện dung tích phổi.

Một nghiên cứu năm 2007 trên 75 người cho thấy, việc dùng ginkgo kết hợp với thuốc glucocorticoid giúp giảm đáng kể các chất gây viêm trong nước bọt so với chỉ dùng thuốc đơn thuần.

Tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu để xác định rõ hiệu quả lâm sàng trong điều trị các bệnh hô hấp.

11. Giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt (PMS)

Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy ginkgo có thể giúp giảm cả triệu chứng thể chất lẫn tâm lý trong hội chứng tiền kinh nguyệt.

Một nghiên cứu năm 2009 trên 85 sinh viên cho thấy, dùng ginkgo giúp giảm 23% triệu chứng PMS so với chỉ 8,8% ở nhóm dùng giả dược.

Dù kết quả khả quan, cần thêm nghiên cứu để làm rõ mối liên hệ nhân – quả giữa ginkgo và hội chứng tiền kinh nguyệt.

12. Hỗ trợ điều trị rối loạn chức năng tình dục

Ginkgo có thể hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến rối loạn tình dục, như rối loạn cương dương hoặc giảm ham muốn.

Vì ginkgo giúp tăng sản xuất nitric oxide – chất làm giãn mạch và tăng lưu thông máu, nên có thể cải thiện tuần hoàn đến các cơ quan sinh dục.

Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2021 cho thấy, ginkgo không hiệu quả hơn giả dược trong việc điều trị rối loạn tình dục do dùng thuốc chống trầm cảm.

Hơn nữa, ginkgo có thể tương tác với nhóm thuốc SSRI – làm giảm hiệu quả điều trị.

Một nghiên cứu năm 2008 cho thấy, ginkgo kết hợp với liệu pháp tâm lý tình dục có thể tăng ham muốn và sự hài lòng ở phụ nữ, nhưng dùng ginkgo đơn lẻ không mang lại hiệu quả tương tự.

Hiện tại, các bằng chứng chưa đủ mạnh để khuyến nghị sử dụng ginkgo trong điều trị rối loạn chức năng tình dục.

Tác Dụng Phụ Có Thể Gặp

Việc trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng ginkgo là điều rất quan trọng, đặc biệt nếu bạn đang dùng thuốc hoặc có bệnh lý nền.

Trong một số trường hợp, ginkgo có thể gây ra phản ứng nghiêm trọng. Nếu bạn dị ứng với các sản phẩm chứa alkylphenol, tuyệt đối không nên dùng ginkgo vì có nguy cơ gây phản ứng dị ứng nặng.

Các tác dụng phụ tiềm ẩn khác bao gồm:

• Khó chịu dạ dày

• Táo bón

• Đau đầu

• Chóng mặt

• Hồi hộp tim (tim đập nhanh, cảm giác loạn nhịp)

• Phát ban hoặc dị ứng da

Tương Tác Với Thuốc

Ginkgo có thể tương tác với một số loại thuốc, làm giảm hiệu quả hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ. Cụ thể:

• Thuốc làm loãng máu: warfarin, aspirin

• Thuốc chống trầm cảm/ức chế tái hấp thu serotonin (SSRI/MAOI): Prozac, Zoloft

• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): ibuprofen, naproxen

Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào ở trên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng ginkgo để đảm bảo an toàn.

Liều Dùng Và Dạng Bào Chế

Hiện nay, ginkgo biloba được bào chế và bán ra thị trường dưới nhiều dạng khác nhau:

• Viên nang

• Viên nén

• Dạng lỏng (chiết xuất)

• Lá khô hoặc trà ginkgo

🔍 Lưu ý: Hầu hết các nghiên cứu hiện có đều sử dụng chiết xuất ginkgo tinh khiết – không phải dạng lá khô hay trà thông thường.
⚠️ Không được ăn hạt ginkgo sống, vì chúng có thể gây ngộ độc.

Liều dùng:

• Không có mức liều tối đa chính thức được khuyến cáo.

• Bạn nên bắt đầu với liều thấp và tăng dần nếu cần thiết, theo hướng dẫn của bác sĩ.

• Do dữ liệu trên người còn hạn chế, liều an toàn cụ thể vẫn chưa được xác định rõ ràng.

Kết Luận

Ginkgo biloba có thể mang lại nhiều lợi ích như chống viêm, chống oxy hóa, và hỗ trợ tuần hoàn máu.

Tuy nhiên, mặc dù đã được sử dụng trong y học cổ truyền hàng thế kỷ, các bằng chứng khoa học hiện đại vẫn chưa đủ mạnh mẽ hoặc còn mâu thuẫn.

Ginkgo cũng tiềm ẩn nguy cơ gây dị ứng, tương tác thuốc, và tác dụng phụ nếu không sử dụng đúng cách.

👉 Nếu bạn đang cân nhắc bổ sung ginkgo vào chế độ chăm sóc sức khỏe, hãy trao đổi kỹ với bác sĩ để được hướng dẫn cá nhân hóa và đảm bảo an toàn.

Nguồn: https://www.healthline.com/nutrition/ginkgo-biloba-benefits