Dầu Hoa Anh Thảo Là Gì? Công Dụng, Cách Dùng Và Những Điều Cần Biết

Dầu hoa anh thảo (Evening Primrose Oil – EPO) được chiết xuất từ hạt của hoa anh thảo, loài thực vật có nguồn gốc từ Bắc Mỹ. Từ lâu, người ta đã dùng loại dầu này để hỗ trợ điều trị các vấn đề như bầm tím, trĩ và viêm họng.

Lợi ích chữa lành của EPO có thể đến từ thành phần axit gamma-linolenic (GLA) – một loại axit béo omega-6 có trong các loại dầu thực vật.

EPO thường được sử dụng dưới dạng thực phẩm bổ sung hoặc bôi ngoài da. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá những công dụng tiềm năng của dầu hoa anh thảo đối với sức khỏe hiện nay.

Dầu hoa anh thảo có tác dụng gì?

EPO có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe, tuy nhiên vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận các công dụng này.

Theo Trung tâm Quốc gia về Sức khỏe Bổ sung và Tích hợp Hoa Kỳ (NCCIH), hiện chưa có đủ bằng chứng để khẳng định EPO có thể điều trị hiệu quả bất kỳ tình trạng sức khỏe nào. Dù vậy, EPO vẫn được xem là an toàn khi sử dụng lâu dài và một số nghiên cứu đã chỉ ra các lợi ích tiềm năng như sau:

1. Hỗ trợ giảm mụn

GLA trong EPO được cho là có khả năng giảm viêm da và hạn chế sự phát triển quá mức của tế bào gây mụn. Ngoài ra, nó còn giúp giữ ẩm cho da.

Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy EPO có thể giảm tác dụng phụ của isotretinoin (thuốc trị mụn nặng). Trước đó, nghiên cứu năm 2014 cũng ghi nhận rằng bổ sung GLA giúp giảm cả mụn viêm và không viêm.

Tuy nhiên, các nghiên cứu quy mô lớn hơn vẫn cần thiết để đánh giá độ an toàn và hiệu quả của EPO trong điều trị mụn.

2. Hỗ trợ điều trị chàm (eczema)

Tại một số quốc gia ngoài Hoa Kỳ, EPO đã được chấp thuận để điều trị bệnh chàm – một tình trạng viêm da mãn tính.

Nghiên cứu năm 2018 tại Hàn Quốc ghi nhận EPO giúp cải thiện chỉ số mức độ nghiêm trọng bệnh chàm (EASI) ở những người mắc bệnh mức độ nhẹ. Nhóm dùng EPO còn có chỉ số mất nước qua biểu bì thấp hơn và độ ẩm da cao hơn nhóm dùng giả dược.

Tuy nhiên, nghiên cứu không đánh giá hiệu quả của việc dùng EPO bôi ngoài da.

3. Cải thiện sức khỏe làn da

GLA trong EPO được cho là có lợi cho cấu trúc và chức năng da – đặc biệt khi cơ thể không tự sản sinh được GLA. Việc bổ sung EPO có thể hỗ trợ duy trì làn da khỏe mạnh.

Các nghiên cứu trước đó đều ghi nhận EPO giúp tăng độ ẩm cho da. Ngoài ra, nghiên cứu năm 2005 cho thấy EPO có thể giúp làm mịn da, cải thiện độ đàn hồi, độ săn chắc và giảm tình trạng da mệt mỏi.

4. Giảm các triệu chứng tiền kinh nguyệt (PMS)

Nghiên cứu năm 2019 cho thấy EPO có thể hỗ trợ làm dịu các triệu chứng PMS như:

• Căng tức ngực

• Cáu gắt

• Chướng bụng

• Nổi mụn

Một số người nhạy cảm với hormone prolactin – nguyên nhân gây PMS. GLA có thể chuyển hóa thành prostaglandin E1, giúp hạn chế ảnh hưởng của prolactin.

5. Giảm đau ngực theo chu kỳ

Một số người sử dụng EPO để giảm đau ngực do thay đổi hormone. GLA có thể giúp giảm viêm và ức chế prostaglandin – yếu tố liên quan đến đau ngực.

Tuy nhiên, tổng quan nghiên cứu năm 2021 chỉ ra rằng hiệu quả của EPO tương đương với giả dược và không vượt trội hơn các phương pháp như NSAID bôi ngoài, danazol hoặc vitamin E. Dù vậy, EPO vẫn được đánh giá là an toàn với ít tác dụng phụ.

6. Hỗ trợ giảm bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh

Một số người tin rằng EPO có thể giảm mức độ nghiêm trọng của bốc hỏa – một trong những triệu chứng khó chịu của thời kỳ mãn kinh.

Nghiên cứu nhỏ năm 2021 cho thấy những người dùng EPO có thể giảm số lần và mức độ bốc hỏa vào ban đêm.

Tuy nhiên, NCCIH cho biết hiện vẫn chưa có đủ bằng chứng để xác nhận hiệu quả này.

7. Cải thiện sức khỏe tim mạch

Một số người sử dụng EPO như một phương pháp hỗ trợ giảm cholesterol, từ đó cải thiện sức khỏe tim mạch.

Tổng quan nghiên cứu năm 2020 cho thấy EPO có thể giúp cải thiện mức cholesterol, tuy nhiên các kết quả vẫn chưa nhất quán. Cần thêm nghiên cứu để khẳng định công dụng này.

8. Giảm đau dây thần kinh

Bệnh lý thần kinh ngoại biên – thường gặp ở người tiểu đường – có thể được cải thiện nhờ các axit béo như GLA.

Tổng quan nghiên cứu năm 2018 cho thấy GLA có thể làm giảm các triệu chứng như:

• Nhạy cảm với nóng/lạnh

• Tê bì

• Ngứa râm ran

• Yếu cơ

Tuy nhiên, cần thêm thử nghiệm lâm sàng trên người để xác thực hiệu quả này.

9. Giảm đau do viêm khớp

Đau xương thường do viêm khớp dạng thấp – một bệnh viêm mạn tính. Nghiên cứu nhỏ năm 2017 cho thấy GLA trong EPO có thể giảm đau mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Tuy nhiên, vẫn cần nghiên cứu lớn hơn để xác nhận hiệu quả này.

Tác dụng phụ và rủi ro

EPO nhìn chung an toàn khi dùng ngắn hạn. Tuy nhiên, chưa có đủ dữ liệu để đánh giá độ an toàn khi dùng lâu dài.

EPO không được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) giám sát chất lượng. Bạn nên chọn sản phẩm từ thương hiệu uy tín, được chứng nhận bởi bên thứ ba.

Tác dụng phụ thường nhẹ, bao gồm:

• Đau bụng nhẹ

• Buồn nôn

• Đau đầu

• Đi ngoài phân mềm

Nên bắt đầu với liều thấp để giảm nguy cơ gặp tác dụng phụ.

Không đủ dữ liệu về độ an toàn khi dùng EPO cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.

Hiếm gặp: dị ứng với EPO có thể gây:

• Phù tay chân

• Phát ban

• Khó thở

• Khò khè

Nếu có các triệu chứng trên, hãy ngừng sử dụng và gọi cấp cứu.

Tương tác thuốc

EPO có thể tương tác với một số loại thuốc:

• Thuốc chống đông máu: EPO có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.

• Thuốc hạ huyết áp: EPO có thể làm huyết áp giảm thêm.

• Thuốc điều trị HIV (lopinavir): EPO có thể làm tăng tác dụng của thuốc này.

Câu hỏi thường gặp

Dầu hoa anh thảo có giúp ngủ ngon hơn không?
Hiện chưa có nghiên cứu khẳng định điều này, nhưng một số người cho biết họ ngủ ngon hơn nhờ giảm viêm và đau nhức sau khi dùng EPO.

Dầu hoa anh thảo ảnh hưởng đến nội tiết nữ thế nào?
EPO có thể giúp giảm hormone prolactin – từ đó làm dịu các triệu chứng PMS, đau ngực và bốc hỏa.

Ai không nên dùng dầu hoa anh thảo?
Người đang dùng thuốc chống đông máu, thuốc huyết áp hoặc lopinavir nên tránh dùng EPO do nguy cơ tương tác thuốc.

Kết luận

Dầu hoa anh thảo có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe nhất định, nhưng vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận. EPO không nên thay thế các phương pháp điều trị do bác sĩ chỉ định.

Không có liều dùng chuẩn cho EPO – bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để biết liều lượng phù hợp và đảm bảo an toàn. Luôn bắt đầu với liều thấp nhất có thể để giảm rủi ro tác dụng phụ.

Nếu gặp bất kỳ triệu chứng lạ nào trong quá trình sử dụng, hãy ngừng ngay và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế.

Nguồn: https://www.healthline.com/health/evening-primrose-oil