Cứ ba người trưởng thành ở Hoa Kỳ thì có một người uống viên đa vitamin mỗi ngày. Viên đa vitamin thường được quảng bá là giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao năng lượng, hỗ trợ tim mạch, xương khớp và nhiều lợi ích sức khỏe khác.
Chúng có nhiều dạng như viên nang, viên nén, viên nhai, dạng lỏng và thạch dẻo (gummy). Tuy nhiên, không có một công thức chuẩn nào quy định viên đa vitamin phải chứa những dưỡng chất gì hay hàm lượng bao nhiêu.
Việc bổ sung đa vitamin hàng ngày có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe nhất định, chẳng hạn như ngăn ngừa thiếu hụt vi chất. Nhưng điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ chúng có thể và không thể làm được gì.
Bạn Có Cần Uống Viên Đa Vitamin Không?
Việc bạn có cần bổ sung viên đa vitamin hay không phụ thuộc vào chế độ ăn uống và lối sống tổng thể của bạn.
Ví dụ, người ít ăn rau củ quả có thể thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu như magie, kali, vitamin A, C và K. Những người làm việc trong nhà, ít tiếp xúc ánh nắng mặt trời có thể bị thiếu vitamin D. Trong những trường hợp này, viên đa vitamin có thể giúp lấp đầy khoảng trống dinh dưỡng.
Tuy nhiên, khi có thể, việc hấp thụ vitamin và khoáng chất từ thực phẩm vẫn luôn là lựa chọn tốt hơn so với bổ sung bằng viên uống. Một số nghiên cứu cho thấy cơ thể hấp thu vi chất từ thực phẩm tự nhiên hiệu quả hơn.
Chế độ ăn giàu dinh dưỡng – bao gồm nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, protein nạc và chất béo tốt – có thể cung cấp hầu hết các dưỡng chất cơ thể cần.
Tuy nhiên, những người có chế độ ăn kiêng đặc biệt hoặc gặp vấn đề sức khỏe có thể khó đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng. Ví dụ, người ăn chay có thể thiếu sắt và vitamin nhóm B – vốn có nhiều trong thịt động vật.
Nếu bạn chưa chắc mình có cần uống viên đa vitamin hay không, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn phù hợp.
Lợi Ích Của Viên Đa Vitamin
Viên đa vitamin là thực phẩm bổ sung chứa hỗn hợp các vi chất cần thiết cho hoạt động của cơ thể. Dù một chế độ ăn cân bằng luôn là ưu tiên hàng đầu, nhưng viên đa vitamin có thể hỗ trợ nếu bạn khó đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng qua thực phẩm.
Một số lợi ích sức khỏe tiềm năng khi uống đa vitamin mỗi ngày gồm:
-
Hỗ trợ sức khỏe tổng thể: Vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe tim mạch, cơ bắp và xương khớp.
-
Tăng cường năng lượng: Vitamin nhóm B, vitamin C, sắt, kẽm và magie giúp chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và hỗ trợ hoạt động cơ bắp.
-
Củng cố hệ miễn dịch: Các vitamin A, B6, B12, C, D, E, K cùng với magie, đồng, sắt, kẽm, selen và folate rất cần thiết cho hệ miễn dịch khỏe mạnh.
-
Hỗ trợ chức năng não: Folate và vitamin nhóm B đóng vai trò trong duy trì trí nhớ và chức năng nhận thức.
-
Cải thiện làn da: Vitamin A, C và E giúp giảm viêm, phục hồi tế bào da và bảo vệ khỏi tác hại của tia UV.
-
Bảo vệ xương: Canxi và vitamin D là hai vi chất thiết yếu giúp xương chắc khỏe, giảm nguy cơ gãy xương và loãng xương.
Viên Đa Vitamin Thường Chứa Những Gì?
Mỗi loại viên đa vitamin có thể chứa công thức khác nhau, nhưng thường bao gồm các dưỡng chất phổ biến sau:
-
Vitamin A: Tốt cho mắt, da và miễn dịch.
-
Vitamin nhóm B (B1 đến B12): Tham gia chuyển hóa năng lượng, chức năng não và sức khỏe làn da.
-
Vitamin C: Hỗ trợ hệ miễn dịch, chữa lành vết thương và là chất chống oxy hóa mạnh.
-
Vitamin D: Quan trọng cho xương, cơ, thần kinh và miễn dịch.
-
Vitamin E: Bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
-
Vitamin K: Hỗ trợ đông máu và sức khỏe xương.
-
Canxi: Cần thiết cho cấu trúc xương, cơ và máu đông.
-
Sắt: Giúp vận chuyển oxy trong máu.
-
Magie: Hỗ trợ huyết áp, đường huyết, cơ và thần kinh.
-
Kẽm: Tăng cường miễn dịch, lành vết thương và tổng hợp protein.
Bạn nên kiểm tra nhãn thành phần (Nutrition Facts) để biết phần trăm nhu cầu hàng ngày (%DV) mà mỗi dưỡng chất cung cấp. Vì không phải viên đa vitamin nào cũng giống nhau, nên việc đọc kỹ thành phần là rất cần thiết. Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn đánh giá loại phù hợp với nhu cầu cá nhân.
Những Rủi Ro Cần Lưu Ý
Viên đa vitamin chỉ là thực phẩm bổ sung, không thể thay thế chế độ ăn uống lành mạnh. Chúng cũng không thể thay thế các yếu tố sống khỏe như tập thể dục, ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng.
Nếu bạn ăn nhiều thực phẩm tăng cường (fortified foods) và đồng thời uống viên đa vitamin, bạn có thể vượt quá giới hạn dung nạp an toàn (UL) cho một số vi chất – điều này có thể gây tác dụng phụ. Ví dụ, dùng quá nhiều vitamin A trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh.
Uống quá liều cũng có thể dẫn đến ngộ độc vitamin – với các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, chóng mặt, đau đầu, thậm chí nguy hiểm đến gan hoặc tim.
Ngoài ra, một số vitamin có thể tương tác với thuốc bạn đang dùng. Ví dụ, vitamin K có thể ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc chống đông máu. Một số dưỡng chất khác có thể làm giảm hiệu quả thuốc hoặc tăng tốc độ đào thải thuốc khỏi cơ thể.
Luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ loại viên đa vitamin nào, đặc biệt nếu bạn có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc.
Tóm Lại
Viên đa vitamin có thể mang lại nhiều lợi ích khi được sử dụng hợp lý trong chế độ ăn uống cân bằng. Tuy nhiên, chúng không phải là “thần dược” giúp bạn khỏe mạnh ngay lập tức.
Thay vào đó, hãy tập trung vào việc ăn uống lành mạnh, sinh hoạt điều độ và chỉ sử dụng thực phẩm bổ sung khi thật sự cần thiết.
Nếu bạn phân vân không biết nên chọn loại viên uống nào, liều dùng bao nhiêu là phù hợp – đừng ngần ngại tham khảo ý kiến chuyên gia để được hướng dẫn chính xác nhất.
Nguồn: https://www.health.com/do-you-need-a-multivitamin-11680685