Bệnh Cúm Là Gì? Triệu Chứng, Cách Lây Lan Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

Bệnh Cúm Là Gì?

Cúm (influenza) là một bệnh nhiễm virus tấn công phổi, mũi và họng. Đây là một bệnh đường hô hấp dễ lây lan với các triệu chứng từ nhẹ đến nặng.

Cúm và cảm lạnh thông thường có triệu chứng khá giống nhau, khiến việc phân biệt trở nên khó khăn. Tuy nhiên, các triệu chứng cúm thường nghiêm trọng hơn và kéo dài lâu hơn cảm lạnh.

Ai cũng có thể mắc cúm, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn, bao gồm trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và người lớn trên 65 tuổi. Nguy cơ cũng tăng lên nếu bạn có hệ miễn dịch suy yếu hoặc mắc bệnh mạn tính như:

• Bệnh tim

• Bệnh thận

• Tiểu đường type 1 hoặc type 2

Các Triệu Chứng Thường Gặp Của Cúm

Ở giai đoạn đầu, cúm có thể biểu hiện giống cảm lạnh, bao gồm:

• Đau họng

• Hắt hơi

• Sổ mũi

Khi virus tiến triển, các triệu chứng thường trở nên nặng hơn, như:

• Sốt

• Đau nhức cơ

• Ớn lạnh

• Đổ mồ hôi

• Đau đầu

• Ho khan

• Nghẹt mũi

• Mệt mỏi

• Suy nhược

Phần lớn người bệnh có thể tự hồi phục tại nhà trong khoảng một tuần với các phương pháp chăm sóc đơn giản như nghỉ ngơi, uống nhiều nước và sử dụng thuốc cảm cúm không kê đơn.

Tuy nhiên, nếu bạn hoặc con bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy đi khám ngay khi nghi ngờ bị cúm.

Những Nhóm Có Nguy Cơ Biến Chứng Cao Bao Gồm:

• Trẻ dưới 2 tuổi

• Người trên 65 tuổi

• Phụ nữ đang mang thai hoặc vừa sinh

• Trẻ dưới 18 tuổi đang dùng aspirin hoặc thuốc chứa salicylate

• Người gốc Mỹ bản địa hoặc Alaska

• Người mắc bệnh mạn tính (tiểu đường, hen suyễn, tim mạch, HIV,…)

• Người sống trong viện dưỡng lão hoặc cơ sở chăm sóc dài hạn

Bác sĩ có thể kê thuốc kháng virus nếu được dùng trong vòng 48 giờ đầu, giúp rút ngắn thời gian và mức độ nặng của bệnh.

Biến Chứng Của Bệnh Cúm

Phần lớn người bệnh hồi phục mà không gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể dẫn đến nhiễm trùng thứ phát, chẳng hạn như:

• Viêm phổi

• Viêm phế quản

• Viêm tai giữa

Nếu các triệu chứng biến mất rồi quay trở lại sau vài ngày, bạn có thể đã bị nhiễm trùng thứ phát và nên đi khám bác sĩ ngay. Viêm phổi không điều trị có thể đe dọa tính mạng.

Cúm Lây Lan Như Thế Nào?

Hiểu cách virus lây truyền là chìa khóa để bảo vệ bạn và người thân. Cúm lây lan rất nhanh tại nhà, trường học, nơi làm việc và cộng đồng.

Theo CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh), người nhiễm có thể truyền virus từ 1 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng và kéo dài đến 5–7 ngày sau đó.

Sau khi tiếp xúc với virus, bạn sẽ có triệu chứng trong vòng 1–4 ngày và thậm chí có thể lây bệnh trước khi biết mình đã mắc cúm.

Virus cúm chủ yếu lây qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Nếu giọt bắn chứa virus tiếp xúc với mũi hoặc miệng bạn, bạn có thể mắc bệnh.

Cúm cũng có thể lây qua tiếp xúc tay, ôm, hoặc chạm vào bề mặt/vật dụng nhiễm virus. Vì vậy, bạn không nên dùng chung ly uống nước hoặc dụng cụ ăn uống với người nghi bị cúm.

Có Bao Nhiêu Loại Virus Cúm?

Có 3 loại virus cúm chính gây bệnh cho người: A, B và C (loại D không ảnh hưởng đến người).

• Cúm A: Lây từ động vật sang người, dễ thay đổi và gây dịch cúm hằng năm.

• Cúm B: Chỉ lây từ người sang người, gây dịch mùa nhưng thường nhẹ hơn cúm A.

• Cúm C: Gây triệu chứng nhẹ, hiếm gặp biến chứng.

Phòng Ngừa Cúm Như Thế Nào?

Để hạn chế nguy cơ biến chứng, phòng bệnh luôn là giải pháp tốt nhất:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn

• Tránh chạm tay chưa rửa vào mắt, mũi, miệng

• Khử trùng các bề mặt hay tiếp xúc bằng dung dịch lau chùi

• Che miệng khi ho/hắt hơi bằng khuỷu tay (không dùng tay)

• Đeo khẩu trang nếu chăm sóc người bệnh

Ngoài ra, hãy cân nhắc tiêm vắc xin cúm hàng năm. Vắc xin khuyến nghị cho tất cả người từ 6 tháng tuổi trở lên. Dù không hiệu quả tuyệt đối, vắc xin có thể giảm nguy cơ mắc bệnh từ 40–60%.

Có hai loại vắc xin cúm:

• Tiêm bắp (phổ biến nhất)

• Xịt mũi (cho người không mang thai từ 2–49 tuổi)

Vắc Xin Cúm Được Tạo Ra Như Thế Nào?

Do virus cúm thay đổi mỗi năm, vắc xin được điều chỉnh hằng năm để bảo vệ bạn khỏi chủng phổ biến nhất.

WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) lựa chọn các chủng virus cho vắc xin của năm tiếp theo. Vắc xin chứa virus đã chết hoặc suy yếu cùng các thành phần bảo quản, giúp cơ thể sản sinh kháng thể chống lại bệnh.

Sau khi tiêm, bạn có thể bị sốt nhẹ, đau đầu hoặc nhức cơ – những phản ứng bình thường và sẽ biến mất sau 1–2 ngày.

Tóm Lại

Bạn có thể làm gì để phòng ngừa và ứng phó với cúm:

• Tiêm vắc xin cúm hằng năm, tốt nhất là sớm trong mùa dịch

• Rửa tay thường xuyên và không chạm tay bẩn lên mặt

• Che miệng khi ho/hắt hơi, ưu tiên dùng khuỷu tay

• Khử trùng các bề mặt thường tiếp xúc

• Người dị ứng trứng vẫn có thể tiêm phòng – hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần

Nguồn: https://www.healthline.com/program/cold-flu-and-you